Campuchia: Những phận đời mưu sinh trên rác

Khi màn đêm buông xuống, các quán bar ở Thủ đô Phnom Penh, Campuchia lại trở nên đông vui. Đây cũng là khoảng thời gian những người nhặt rác len lỏi trên những con phố náo nhiệt để nhặt nhạnh những đồ phế thải có thể tái chế bán lấy tiền mưu sinh.

Nhiều trẻ em phải nhặt rác kiếm tiền phụ giúp gia đình

Nhọc nhằn mưu sinh

Phon Sophana (31 tuổi) là một trong số họ. Anh cùng gia đình gồm vợ và hai con nhỏ sống lang thang trên hè phố. Mỗi tối, gia đình anh Phon Sophana lại kiếm sống bằng cách lục thùng rác và nhặt nhạnh những món đồ phế thải có giá trị tái chế như chai nhựa, vỏ lon bia... để đem bán.

Anh Phon Sophana cho biết: “Tôi làm việc suốt đêm, chủ yếu là trong bóng tối. Cuộc sống ở đây rất khó khăn và có rất nhiều người cạnh tranh. Nếu tôi có thể đi sớm, đó sẽ là một ngày may mắn, còn ngược lại những người khác đến trước, họ sẽ nhặt hết những đồ có thể bán được”.

Mặc dù công việc vất vả, nhưng thu nhập của những người làm công việc như anh Phon Sophana lại không đáng là bao. Nhặt đủ 20kg chai nhựa, Sophana mới bán được khoảng 1,5 USD. Lon bia bán được giá hơn, nhưng mỗi ngày, gia đình anh chỉ có thể kiếm được khoảng 2,5 USD.

Đêm qua ngày, đứa con nhỏ nhất của anh Phon Sophana vẫn trần truồng nằm khóc bên người mẹ đang ngủ trên vỉa hè. Đứa con trai lớn năm nay 6 tuổi, nhưng đã phải đi theo bố mẹ nhặt nhạnh vỏ chai và lon bia giống như nhiều trẻ em có hoàn cảnh khó khăn khác trên đường phố

Campuchia. Ước mơ của anh Phon Sophana là một ngày nào đó có thể gửi hai con vào trại trẻ mồ côi, để chúng có cơ hội thoát khỏi cảnh đời túng quẫn mà anh đã sống từ khi còn nhỏ.

“Nếu tôi muốn chúng chỉ như tôi bây giờ, tôi sẽ không làm việc cật lực như vậy. Tất cả đều vì con. Nhưng tôi có thể làm gì khi còn không có nổi một căn nhà?”, Sophana tâm sự.

Muốn con cái có cuộc sống tốt hơn

Những đồ phế thải được nhặt nhạnh từ khắp các ngõ ngách tại Thủ đô Phnom Penh sẽ được đem bán cho hàng trăm người thu mua trung gian - kiếm lợi nhuận từ việc bán chai nhựa, bìa các tông và kim loại cho nước ngoài như Thái Lan.

Ông Kim Keam (72 tuổi), là một trong số họ khi trực tiếp thu mua đồ phế thải từ những người nhặt rác, rồi bán cho điểm thu mua lớn hơn.

“Tôi không biết chúng sẽ được dùng vào việc gì. Tôi chỉ biết tôi kiếm được khoảng 10.000 Riel (2,5 USD) mỗi ngày, để có thể trả các hóa đơn y tế của tôi”, ông Kim nói.

Ngoài vỉa hè, hàng trăm người nhặt rác ở Thủ đô Phnom Penh chủ yếu sống xung quanh khu vực Stung Meanchey, trước đấy vốn là bãi rác khổng lồ của thành phố nhưng đã không được sử dụng từ năm 2009. Những dấu tích của bãi rác cũ vẫn hiện hữu với hàng núi chai nhựa cùng tầng lớp rác thải khác.

Từ ngày chính quyền quyết định đưa bãi rác Choeung Ek, cách Stung Meanchey khoảng 7km vào hoạt động thay thế, nhiều gia đình phải đi xa hơn.

“Tôi đi nhặt rác khắp Thủ đô Phnom Penh mà không đi theo hướng cố định nào cả cho đến khi nhặt được vài món đồ tốt. Một ngày làm việc của tôi bắt đầu từ 5h sáng đến 17h mới trở về nhà” - chị Sok Ran (37 tuổi) cho biết - “Tôi dành phần lớn số tiền kiếm được để đóng học phí cho con. Tôi không được đi học nên tôi không muốn con mình cũng phải chịu cảnh giống mẹ nó”.

Nhiều tổ chức phi Chính phủ, đặc biệt là Quỹ Trẻ em Campuchia (CCF) đã nỗ lực hỗ trợ các gia đình ở Stung Meanchey thông qua việc cung cấp dịch vụ, giáo dục và tạo cơ hội cho cộng đồng địa phương.

“Chúng tôi muốn xây dựng một cộng đồng tốt đẹp, an toàn và lành mạnh. Nhặt và phân loại rác là công việc rất vất vả, cuộc sống ở Stung Meanchey vẫn ở mức thấp. Song chúng tôi lạc quan vì đã giúp cải thiện phần nào cuộc sống người dân trong những năm qua”, Scott Neeson, người sáng lập Quỹ Trẻ em Campuchia cho biết.

_Sưu tầm_